Τα μικιά μου , arts kindergarten: ΜΑΡΤΙΟΣ

ΜΑΡΤΙΟΣ

Μ Α Ρ Τ Ι Ο Σ

Ο Μάρτης, ο τρίτος κατά σειρά μήνας του χρόνου, πήρε το όνομά του από το Ρωμαίο θεό του πολέμου Mars, δηλ. τον Άρη. Όπως λέει ή ρωμαϊκή ιστορία, οι ιδρυτές της Ρώμης, Ρώμος και Ρωμύλος, ονόμασαν αυτόν τον μήνα Μάρτιο, επειδή τον πρώτο μήνα της άνοιξης οι Ρωμαίοι άρχιζαν τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Ο Μάρτης λέγεται και Ανοιξιάτης, γιατί είναι ο μήνας που φέρνει την άνοιξη. Στις 21 Μαρτίου έχουμε την εαρινή ισημερία, δηλαδή ίση διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Αυτόν τον μήνα επιστρέφουν τα χελιδόνια, και τα παιδιά τραγουδάνε τα χελιδονίσματα:

Ήρθε ,ήρθε η χελιδόνα, ήρθε κι άλλη μελιδόνα…

Από την 1^η ως τις 31 του μήνα, τα κορίτσια φοράνε στο χέρι τους κόκκινη και άσπρη κλωστή στριμμένη, που τη λένε: «Μάρτη» ή «Μαρτιά». Σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση, ο «Μάρτης» προστάτευε τα πρόσωπα των κοριτσιών να μην καούν από τον ήλιο.

Ο άστατος καιρός είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του Μάρτη, του Γδάρτη και Παλουκοκαύτη, όπως έλεγαν το Μάρτιο τα παλιά χρόνια , που τα σπίτια ζεσταίνονταν με τζάκια και ξυλόσομπες.

Ο Μάρτης ο πεντάγνωμος, εφτά φορές χιόνισε

και πάλι το μετάνιωσε που δεν εξαναχιόνισε!

Βέβαια, όταν ο Μάρτης κάνει καλό καιρό λέμε: « Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα.»

Οι ανοιξιάτικες βροχές όμως αυτού του μήνα είναι απαραίτητες για τη γεωργία. Έτσι λένε οι αγρότες:

«Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά, κι ο Απρίλης άλλο ένα,

χαρά σε εκείνον το ζευγά που ’χει πολλά σπαρμένα.»

Στις 25 Μαρτίου είναι η πιο μεγάλη θρησκευτική γιορτή του μήνα, ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Ο Μάρτιος είναι σημαντικός μήνας και για το ελληνικό έθνος: 1821, 3 Μαρτίου ο Αλέξανδρος Υψηλάντης συγκεντρώνει τον Ιερό Λόχο στη Μολδαβία, 21 Μαρτίου συγκεντρώνονται οι πρόκριτοι και οι οπλαρχηγοί της Πελοποννήσου στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας και αποφασίζουν την κήρυξη της Επανάστασης. 23 Μαρτίου η Καλαμάτα γίνεται η πρώτη ελληνική πόλη που απελευθερώνεται από τους Τούρκους. 25 Μαρτίου ο Παλαιών Πατρών Γερμανός υψώνει τη σημαία της Επανάστασης στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου στην Πάτρα και ορκίζει τους αρχηγούς.

(Πηγή: «Παραμύθια και ιστορίες για όλο το χρόνο- Μάρτιος»

εκδ. Μαλλιάρης –παιδεία.)

Παιδί και περιβαλλον

Λέγεται και φουσκοδεντρίτης, γιατί φουσκώνουν (μπουμπουκιάζουν) τα δέντρα με το νοτιά, που φυσάει. Είναι ο πρώτος μήνας της άνοιξης, της εποχής της γονιμότητας και της αναγέννησης της φύσης.

ΕΘΙΜΑ

βραχιολάκι του Μάρτη

http://secret--obsessions.blogspot.com/2011_03_01_archive.html

Το πιο ξακουστό έθιμο αυτού του μήνα είναι φυσικά ο "Μάρτης".Πρωί πρωί η γιαγιά ή η μάνα δένει στα παιδιά (αγόρια και κορίτσια) στο λαιμό ή στον καρπό ή στο μικρό δάχτυλο του δεξιού χεριού τους μάρτη (στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή) για να μη τα μαυρίσει ο μαρτιάτικος ήλιος.

Λένε: «Ποια έχει κόρην ακριβή (μονάκριβη, όμορφη) ήλιους του Μάρτη μη τη δει».

Χελιδονίσματα

http://users.sch.gr/vaxtsavanis/martios.html

http://www.tvserres.tv/gr/?p=1104

Σε πολλές περιοχές της χώρας μας την 1η Μαρτίου ή την 21η (ημέρα της εαρινής ισημερίας), τα παιδιά γυρνάνε τα σπίτια κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού και τραγουδώντας

Ήρθε ήρθε χελιδόνα κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις

ήρθε και άλλη μεληδόνα καλοκαίρι θα μυρίσεις.

κάθησε και λάλησε Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,

και γλυκά κελάηδησε: πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις.

"Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,

και Φλεβάρη φοβερέ

(Πηγή http://30dim-athin.att.sch.gr/ta_xelidonismata.htm)

άλλα χελιδονίσματα

Χελιδόνα έρχεται, από Μαύρη θάλασσα.
                                    Θάλασσα επέρασε. Έκατσε και λάλησε…
                                   Μάρτης μας ήρθε, τα λουλούδια ανθίζουν,
                                  Όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα υγεία και χαρά…

(Πηγή http://users.sch.gr/vaxtsavanis/martios.html)

http://ellinwnparadosi.blogspot.com/2011/02/blog-post_309.html

ακούστε τα χελιδονίσματα

Κάποτε μια γριά είχε γίδια και την τελευταία μέρα του Μάρτη ξεγελάστηκε απ' τη λιακάδα και τα' βγάλε στη βοσκή, λέγοντας περιφρονητικά στο Μάρτη: «Πριτς Μάρτς, τα ξιχείμασα τα κατσικάκια μ'». Τότε ο Μάρτης θύμωσε κι έριξε χιόνι κι έκανε τσουχτερό κρύο και ψόφησαν τα κατσικάκια της γριάς. «Πριτς Μαρτς» λένε και όταν έχουν τελειώσει το μεγαλύτερο μέρος μιας δουλειάς. Λένε επίσης: «Λείπ' ου Μαρτς απ' τη Σαρακουστή;», δηλ. όπως ο Μάρτης δε λείπει απ' τη Σαρακοστή του Πάσχα, έτσι λένε και για τους ανθρώπους που δε λείπουν από πουθενά (συζητήσεις, εκδηλώσεις κτλ.) είναι δηλ. πανταχού παρόντες.